Чарли Нөүнаны хамгийн сүүлчийн сурвалжлага.

Charlie Noonan бол XX зууны эхэн үед амьдарч байсан Америкийн домог судлаач юм. Гэхдээ, энгийн нэгэн домог үлгэрүүдийг биш ер бусын гэх тодотголтой нууцлаг зүйлсийн эрэлд гардаг байж л дээ. Тэрээр нэгэнтээ судалгаа хийхээр Нэгдсэн Улсын өмнөд болон баруун өмнөд мужуудаар аялсан бөгөөд тийнхүү аялж явахдаа сураггүй алга болсон билээ. Эхнэр Элли нь хожим өгсөн мэдүүлэгтээ, нөхөр Чарлид нь Оклахамо мужийн нэгэн тариачин эр орон нутагт нь амьдардаг хачирхалтай гуйлгачин эмэгтэйн талаар хэлсэн гэдэг байна.

Мөн өнөөх тариачин эр тэрхүү учир битүүлэг эмэгтэйн талаар дүрслэн хэлэхдээ, түүнийг эмэгтэй хүн гэж бодохгүй байгаа талаараа ярьсан байна. Харин тэр эмэгтэй [энэ хэсгийг бичиж байтал цонхон доор нохой хуцаад эхэллээ ... :O :O] харин тэр эмэгтэй яагаад ч юм царай төрхөө үргэлж бусдаас нууцалж, арчуураар далдалдаг байснаас гадна дэргэдээ үргэлж том хар нохой дагуулан явдаг байсан гэнэ. Ингээд Чарли Нөүнан уг эмэгтэйн талаар судалгаа хийхээр явсан бөгөөд ... түүнээс хойш түүнээс ямар ч сураг ажиг дуулдаагүй юм.

Удалгүй эхнэр Элли нь Тулса гэх нэгэн ломбардны эзний тухай сонин дээрээс олж уншаад, түүн дээр очиж нөхрийнхөө гэрэл зургийн аппаратыг олж авчээ. Харин тэрхүү камерыг нэгэн хэрмэл хүн Тулсад авчирч өгсөн бөгөөд аппаратыг Чарлигийнх байсан гэдгийг тэр үедээ мэдээгүй тул нарийн зүйлсийг асууж сураглалгүй өнгөрсөн байна. Ингээд хатагтай Нөүнан нөхрийнхөө байгаа газрыг олж магадгүй гэсэн найдлага тээсээр аппаратны хальсыг угааж үзсэн байна. Гэтэл дотор нь миний доор үзүүлсэн энэ зурагнаас өөр зураг байгаагүй гэнэ. Мөн Нөүнаны тэмдэглэлийн дэвтэр олдсон боловч тэнд зурган дээрх газрын байршил болоод өөрт нь өнөөх хачин эмэгтэйн талаар дуулгасан тариачны нэрийг бичээгүй байжээ.

Цааш унших

Мадхауз гэх нэгэн харш.

Mudhouse-ын харш. Уг байшин нь Охаёо мужийн Ланкастерт байрладаг бөгөөд орон нутгийн архивт хадгалагдан үлдсэн мэдээллийн дагуу иргэний дайны дараахан буюу 1800-аад оны үед засгийн газрын эрх нөлөө бүхий нэгэн эрхмийн захиалгаар баригдсан гэдэг. Хэдий хуулиар хориглогдсон ч гэлээ тэрбээр гэртээ боолчуудыг үргэлжлүүлэн ажиллуулж байсан төдийгүй тэднийг шөнө оройн цагаар оргохоос нь сэргийлж байшингийнхаа гаднах жижиг амбаарт түгждэг байж гэнэ.

Түүний боолууд маш муу нөхцөл байдалд амьдарч бас ажиллаж байсны дээр өлсч цангах зэргээс эхлээд тэдний эрх олон зүйлээр зөрчигддөг байж л дээ. Харин энэ бүгдийг тэсвэрлэж чадалгүй тэдний нэг нь газар доогуур нүх ухаж эхэлсэн байна. Мэдээж хэрэг эдлэн газрын эзэнг гэр бүлийнхээ хамтаар унтахаар хэвтэж, байшингийн бүх гэрэл унтарсан үед л өнөөх боол уг ажлаа үргэлжлүүлдэг байлаа. Тэгээд тэр бага багаар мөн уйгагүй гэгч нь ухсаар байгаад нэг л шөнө хананы нөгөө талд гарч чаджээ.

Ингээд харанхуй шөнөөр тэр харшруу гэтсэн байна. Тэгээд арын хаалганых нь түгжээг мулталж ороод, чимээгүй гэгч нь дээд давхарруу гарч тэнд унтаж байсан бүх хүнийг хөнөөжээ! Маргааш өглөө нь орон нутгийн иргэд аймшигт аллага болсон уг харшийн дэргэд олноороо цуглаж, тэр хавиар бөөн шуугиан дэгдэв гэнэ. Гэвч эдлэн газрын эзэн хууль зөрчиж байсныг мэдсэн цагдаа нар энэ хэргийг хэрэгсэхгүй болгоод тэр чигт нь орхисон төдийгүй оргосон боолчуудын араас хэн ч эрэл сурал болсонгүй.  

Харин хэдэн жилийн дараагаар эзэнгүй болсон уг байшингаас элдвийн хачин чимээ анир гарах боллоо хэмээн айл хөршүүд нь гомдоллох болж гэнэ. Удалгүй эдлэн газрын эзэн болоод түүний гэр бүлийнхний сүнс уг байшинд хоргодож үлдсэн гэх яриа салхи шуурга шиг тарж, хэн ч тийшээ ойртох нь бүү хэл дэргэдүүр нь өнгөрөхөөсөө хүртэл эмээх боллоо.

Тэгж явсаар 1892 онтой золгоход уг байшинг худалдан авах хүн гарч ирсэн байна. Эхнэр болон гурван хүүхдээ дагуулсаар шинэхэн хөрш нь ачаа тээшээ буулгаж, байшинд зөөн оруулж байхыг айл хөршүүд нь амьсгаа даран харж суулаа.

Гэтэл ... тэрнээс хойш хэн ч тэднийг олж харсангүй. Байшинд орсон цагаасаа хойш тэд ахин гарч ирээгүй байна. Тавын таван хүнтэй гэр бүлийн хувьд байшиндаа дотроо ийнхүү бүгэнэ гэдэг үнэхээр хачирхалтай хэрэг байлаа.

Удалгүй нэгэн хөрш нь унтлагын өрөөнийхөө цонхоор өнөөх байшинруу хараад золтой л ухаан алдаад уначихсангүй гэнэ. Мадхаузын байшингийн хоёр давхрын цонхоор цагаан даашинзтай нэгэн эмэгтэй хараад зогсч байсан байна! Тэр эмэгтэй хөдлөлгүй тэгээд тэндээ л зогсоод байж.

Маргааш нь дахиад л өнөөх хөрш эмэгтэй Мадхаузын байшинруу харахад өнөөх цагаан даашинзтай бүсгүй тэнд зогссон хэвээр л байлаа. Ингээд өдөр бүр хэрэг гаргаж тэрхүү байшингийн хоёр давхрын цонхруу харах бөгөөд өнөөх цагаан хувцастай бүсгүй зогссон хэвээрээ л байдаг байв.

Харин аравдахь өдрөө өнөөх эмэгтэй цагдаа нарыг дууджээ. Ингээд цагдаа нар байшингийн цоожийг эвдлэн ороод хоёр давхрын өнөөх өрөөнд явж очтол юуг харсан гэж санана!

Гэр бүлийн бүх 5 гишүүдийг таазнаас нь өлгөөд дүүжилсэн байсан гэнэ. Тэд бүгдээрээ цагаан өнгийн унтлагын хувцастайгаа байсан байна. Шинжээчид энэ бүгдийг судалж үзээд тэднийг амиа хорлцгоосон байна гэх дүгнэлтэд хүрэв. Харин өнөөх цонхны дэргэд зогсч байсан бүсгүй уг айлын эхнэр нь байсан төдийгүй арван хоног тийнхүү дүүжлэгдээд, хөршийнхөө байшинруу ширтэж байсан байх нь!

Тэр үйл явдлаас хойш уг байшингийн дэргэдээс бүх хөршүүд нь нүүж одсон бөгөөд одоог хүртэл уг газар эл хуль хэвээрээ байгаа аж. Мөн уг байшинг худалдаж авсан хүн өөрөө тэнд амьдардаггүй ба байшинг сонирхож очсон хүмүүст хандаж дотогш орохгүй байхыг сануулдаг гэсэн. Учир нь тийш ороод эргэж гарч ирэхгүй байхвий гэж эмээсэн хэрэг.

Орон нутгийн хүүхдүүд уг байшинг "Меригийн Байшин" гэж нэрлэжээ. Мөн тэрхүү газрын дэргэдүүр шөнө оройн цагаар явж өнгөрөхөд хоёр давхрынх нь цонхоор өнөөх цагаан даашинзтай бүсгүйн сүнс үзэгддэг гэх аж.

Эх сурвалж : http://www.scaryforkids.com/mudhouse/

Байшинг илүү сайн харахыг хүсвэл доорх бичлэгийг үзнэ үү.
http://www.youtube.com/watch?v=TOGkSjgkWfI

Цааш унших

Томас Эдисоны ярьдаг хүүхэлдэй.

Уг хүүхэлдэйн хувьд хэдий зохион бүтээгдэх хүртлээ сааргүй урт замыг туулсан ч гэлээ 1890 онд худалдаанд гарсан эхний хэдхэн долоо хоногтоо л зарагдсан гэдэг байна. Энэхүү бүтээлийн талаарх санаагаа Томас Эдисон тэртээх 1877 онд бодож олсон бөгөөд Виллъям В.Жакуис гэх өөр нэгэн зохион бүтээгч Эдисоны тугалган цаас бүхий понограф аппарат дээр суурилж хүүхэлдэйн анхны загварыг нь бүтээжээ. Удалгүй ноён Жакуис өөрийн түнш Ловелл Бриггстэй хамтраад 1887 онд Эдисоны зөвшөөрөлтэйгөөр компани байгуулсан ба 'Edison Phonograph Toy Manufacturing Company' гэж нэрлэжээ. Гэвч үйлдвэрлэлт эхлэхээс өмнөхөн нь Эдисон компанийг мэдэлдээ авахыг санаархаж эхэлсэн ба энэ бүхэнтэй холбоотой шүүх хуралалдаан их удаан үргэлжилсэн гэдэг. (Ер нь их янзын нөхөр байсан юм шиг байгаа юм :D)

Хэдий тийм ч Эдисоны ярьдаг хүүхэлдэй нь урьдчилж бичлэг хийсэн цилиндр бүхий энтертайнмент чиглэлээр ашиглах боломжтой анхны понограф гэдэг утгаараа понографын түүхэнд тодоор бичигдсэн юм. Хүүхэлдэйн хувьд 22'' өндөр бөгөөд ойролцоогоор 4 паунд жинтэй аж. Эх бие нь металиар бүтсэн уг хүүхэлдэйний гар хөлнүүдийг модоор хийсэн ба үсийг нь 'Simon and Halbig' хүүхэлдэйн үйлдвэрээс авсан байна (#719). Үнийн хувьд анхандаа $10-оор зарагдаж байсан ба хүүхэлдэйн хувцаснаас хамаарч $20-$25 болж нэмэгджээ. Энэ бол тэр үеийн дундаж иргэний хоёр долоо хоногийн цалинтай тэнцэхүйц маш их мөнгө байв. Хүүхэлдэйн дотор суурилуулсан понографын тухайд яривал хэмжээгээр маш жижиг бөгөөд цилинд эх биед нь залгасан бүрээг хүүхэлдэйн цээжний хөндий хэсэгт байрлуулсан байв. Цилиндрт пүршин мотор байгаагүй тул хөгжмийг тоглуулахдаа гараараа эргүүлэх хэрэгтэй байлаа. Мэдээж хэрэг энэ бол асуудал биш байсан нь тодорхой. Харин хөгжмийн хувьд "Twinkle Twinle Little Star" бүүвэйн дууг 6 секундын давтамжтайгаар бичиж хадгалсан байна. (Хожим нь Эдисон хэлэхдээ, "Энэ бяцхан чөтгөрүүдийн дуу их эвгүй сонсогдох юм", гэж өөрөө хэлсэн байдаг гэнэ.) Өөр нэгэн харамсалтай зүйл гэвэл уг хүүхэлдэйн доторх тус механизмууд нь дэндүү хэврэг байсан тул эдэлгээ даах чадвар маш муу байж л дээ.

Хамгийн анхны хүүхэлдэйг 1890 оны 4-р сарын 7-нд, Нью Йоркын Ленокс Лисеумд худалдаанд оруулсан байна. Түүнээс арай өмнө буюу 3-р сард гэхэд 2,500 хүүхэлдэй урьдчилсан захиалганд хамрагдсан бөгөөд тэдний 500 гаруй нь гүйцэт хөгжүүлэгдээгүй байсны улмаас худалдан авагсдын гараас буцаагдахад хүрч байжээ. Ингээд 5-р сар гэхэд хүүхэлдэйн худалаалалт бүрэн зогссон байна. Үйлдвэрлэлтээс үлдсэн бусад хүүхэлдэйнүүдийн тухайд бол доторх фонограф аппаратыг нь аваад дангаар нь мөн маш хямдаар зарж эхэлсэн гэдэг. Одоо бол Эдисоны хүүхэлдэйнүүд их ховор болжээ, харин понографын тухайд бол бүр ч ховор болсон нь мэдээж юм.

Эх сурвалж : http://www.edisontinfoil.com/doll.htm

Хүүхэлдэйн гаднах хайрцган дээр ашиглагдах гэж байсан шошго. Энэхүү шошгоны хувьд 1889 оны 10-р сарын 1-ний өдөр 'Edison Phonograph Toy Manufacturing Co.' компаний хувьцаа эзэмшигчдэд илгээсэн захидалд хавсаргасан байж.

                                              (зурган дээр дараад томруулж үзээрэй!)

Дээрх зургийг 1890 оны 5-р сарын 29-нд, Массачусетсийн Спрингфиелдэд өглөөний 4:30-д авсан байна! Улаан сумаар заасан хэсэгт хүүхэлдэйн сурталчилгааны самбарыг үзүүлсэн байна. Гэхдээ энэ үед үйлдвэрлэлт болон худалдаалалт альхэдийнээ зогсчихоод байсан үе юм.

Харин уг хүүхэлдэйн хөгжмийг сонсохыг хүсвэл :

Цааш унших

Санчир гаригийн чимээ

Яг одоо та компьютерийнхээ ард өгзгөн дээрээ сууж байгаа хэрнээ дэлхийгээс 1.2 тербум км-ийн тэртээд орших өөр нэгэн гаригийн дуу чимээг сонсох гэж байна шүүдээ! Энэхүү радио долгионыг 2002 оны 4-р сард 'The Cassini' гэх NASA-ын сансрын хөлөг тус гаригаас 374 сая км (234 сая миль)-ийн зайнд нисч байхдаа илрүүлсэн байна. Тэгэхээр арав гаруй жилийн өмнөх дуу чимээ болж таарлаа, тун догь! Мөн Санчир гаригийн туйлын туяа орчмын соронзон талбайгаас бичиж авсан уг долгион нь спектрийн хувьд дэлхийнхтэй тун төстэй байсан гэнэ.

Дууг сонсохыг хүсвэл : http://www.nasa.gov/wav/123163main_cas-skr1-112203.wav

Эх сурвалж : http://www.nasa.gov/mission_pages/cassini/multimedia/pia07966.html

Цааш унших